horizontale spatkracht
opvangen van horizontale krachten
De stenen van een cirkelvormige boog worden enkel belast op druk. De boog oefent echter ook een schuine kracht uit op zijn steunpunten. Die schuine kracht kan je ontbinden in een verticale en een horizontale kracht. Deze horizontale kracht noemt men de spatkracht.
In volgend applet kan je aflezen hoe dik een steun moet zijn om de zijwaartse krachten van de boog op te vangen. (Je kunt eventueel uitzoomen en/of het tekenvenster verslepen).
schakelen van bogen
Plaats je meerdere bogen naast elkaar, dan heffen de horizontale krachten elkaar op. Een prachtig voorbeeld is de 49m hoge Pont du Gard uit de 1e eeuw na Chr. in de buurt van Nîmes. In het midden van de aquaduct compenseren de spatkrachten elkaar. Aan de buitenkanten van de aquaduct worden ze opgevangen door de rivieroevers.
verticaliseren van de kracht
Door aan de zijkanten van de boog bijkomend materiaal te stapelen, wordt de horizontale spatkracht relatief minder belangrijk. De krachten worden geverticaliseerd zodat de boog niet barst. Bij bogen die niet extra belast werden viel dat geregeld voor, doorgaans op een hoogte die overeekomt met een hoek van 30° à 35°.
