Ulug Beg madrassa - muqarna

Onderwerp:
Meetkunde
De hoofdingang van de Ulug Beg madrassa staat onder een hoge boog. Maar in deze boog is vlak boven de eigenlijke poort nog een tweede boog gebouwd. En het boogveld van deze kleine boog is ingevuld met een muqarna constructie.
Image
Met de bouw van de madrassa in 1417-1420 kan je de ook de muqarna ervan situeren tussen de muqarnas in Mizdakhan en deze in Bukhara. De 14e eeuwse muqarnas van Mizdakhan zijn van het type dat je vaak vindt in Turkije en Iran. Duidelijke cellen worden zo in lagen geschikt dat elke volgende laag steunt op het uiteinde van de vorige. De meestal 17e eeuwe muqarnas in Bukhara zijn opgebouwd rond concentrische en steeds hoger geplaatste kringen van sterren. De overgang van laag naar laag gebeurt niet door een gekende set van cellen, maar door de punten van sterren op aangrenzende lagen te verbinden.
muqarnas Mizdakhan
muqarnas Mizdakhan
muqarnas Abdul Aziz madrassa in Bukhara
muqarnas Abdul Aziz madrassa in Bukhara
Hiertussen staat de muqarna van de Ulug Beg madrassa: Het grootste deel van de achterwand is vlak. De overgang naar de halve 24-puntige ster bovenaan wordt slechts in een tweetal lagen gemaakt. Onderaan in beide hoeken staat een 6-puntige ster. De muqarna bouwt nog niet verder op in lagen van sterren, maar evolueert in eerder nog traditioneel ogende lagen van identificeerbare elementjes naar de ster bovenaan. Het is duidelijk dat je de types muqarnas niet alleen regionaal kunt opdelen maar ook in de tijd, waarbinnen je bv. in Oezbekistan geen breuken tegenkomt, wel een evolutie van het ene systeem naar het andere.
Image